Bolesne i nieregularne miesiączki mogą świadczyć o endometriozie. Jednak najczęściej to tylko niektóre z objawów, tej nadal tajemniczej choroby, która dotyka 10-15 procent kobiet w wieku rozrodczym. Nieleczona może być przyczyną niepłodności i nowotworów. Co jeszcze warto o niej wiedzieć?
Co warto wiedzieć o endometriozie?
Endometrioza, zwana również gruczolistością zewnętrzną, charakteryzuje się obecnością błony śluzowej macicy (endometrium) poza jej jamą. Co to oznacza? U każdej, zdrowej kobiety, w ciągu trzech tygodni, błona śluzowa macicy narasta, żeby następnie, pod wpływem hormonów, złuszczyć się i wydostać na zewnątrz, wraz z krwią.
U chorych kobiet, ogniska endometrium, mogą znajdować się również w jajowodach, przegrodzie pochwowo-odbytniczej, więzadłach macicy, jajnikach, czy nawet płucach i ośrodkowym układzie nerwowym. Również w tych narządach, endometrium podlega takim samym zmianom hormonalnym, jak to znajdujące się w macicy. Problem polega na tym, że krew nie ma odpowiedniego ujścia, co prowadzi do jej gromadzenia i powstawania skrzepów. Następstwem tego jest powstawanie zrostów, torbieli endometrialnych i przewlekłych stanów zapalnych.
Wiele kobiet może nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że choruje na endometriozę. Często bowiem, silny ból podczas miesiączek, uznają za normalną rzecz i nie informują o tym swojego ginekologa. A koniecznie trzeba tu zaznaczyć, że od pojawienia się charakterystycznych objawów, do rozpoznania choroby mija nawet 8 lat. Przez ten czas ogniska endometrialne niszczą zaatakowane narządy, a powstałe zrosty i blizny są przyczyną niepłodności u około 40 procent kobiet. Często dopiero trudności z zajściem w ciążę decydują o tym, że kobieta zgłasza się do lekarza.
Jakie są przyczyny endometriozy?
Chociaż sama choroba została opisana w 1690 roku przez Daniel’a Schroen’a, to do tej pory, nie są znane jej dokładne przyczyny. Do najczęściej wymienianych należą:
- metaplazja komórek, przyczyną endometriozy może być przekształcanie komórek otrzewnej w endometrium,
- regurgitacja, inaczej wsteczna menstruacja. Zgodnie z nią, komórki endometrium przechodzą przez jajowody do narządów umiejscowionych poza okolicami miednicy,
- implantacja, w tym przypadku endometrium może być przeniesione podczas operacji laparoskopowych, cesarskiego cięcia lub też innych innych zabiegów,
- zaburzenia systemu odpornościowego.
Objawy endometriozy
Zgodnie z danymi, dostarczonymi przez Stowarzyszenie Chorych na Endometriozę (ADAEC), choruje na nią jedna na dziesięć kobiet. Niepokojącym sygnałem świadczącymi o chorobie mogą być takie objawy jak:
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- obfite i bolesne miesiączki,
- ślady krwi w moczu lub kale,
- częste zaparcia, biegunki i wzdęcia,
- bóle i plamienia okołomiesiączkowe,
- bóle podczas współżycia.
Jak wygląda leczenie endometriozy?
Jeśli u kobiety występują powyższe objawy, najlepiej jak najszybciej zgłosi się ona do ginekologa. Trzeba jednak zaznaczyć, że postawienie diagnozy jest procesem złożonym i można go dokonać na podstawie badania ginekologicznego z USG, rezonansu magnetycznego i wywiadu lekarskiego. Jednak największą pewność można uzyskać dzięki przeprowadzonej laparoskopii, która nie tylko pozwoli obejrzeć narząd rodny kobiety, ale również pobrać wycinki do badania histopatologicznego.
Endometrioza jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną, z tego też względu, zazwyczaj jej leczenie ogranicza się do łagodzenia dolegliwości bólowych i spowalniania tempa wzrostu zmian przez nią spowodowanych. Wybór odpowiedniej metody leczenia uzależniony jest od wielu czynników, w tym najważniejszego, jakim są plany prokreacyjne pacjentki. W związku z tym, najlepiej zdecydować się na leczenie w renomowanej placówce. Jedną z najlepszych w Polsce jest Klinika Leczenia Niepłodności INVICTA, która specjalizuje się w leczeniu pacjentek z endometriozą i osiąga w tym ponadprzeciętne wyniki (więcej o endometriozie: https://www.klinikainvicta.pl/nieplodnosc-faq/endometrioza/).
Jeśli kobieta nie planuje dzieci, to najczęściej stosowane jest leczenia farmakologiczne, obejmujące leczenie objawowe (łagodzące ból) jak i hormonalne (mające na celu wyciszyć pracę jajników). Również czasami wykorzystuje się zabieg chirurgiczny usuwania ognisk endometriozy.
Jakie są szanse na ciążę?
Około 40 procent kobiet chorujących na endometriozę ma trudności z zajściem w ciążę, co spowodowane jest głównie zrostami i bliznami, które w znacznym stopniu utrudniają naturalne zapłodnienie. W przypadku kiedy pacjentka ma w planach zostać mamą, to głównym wskazaniem jest zapłodnienie in vitro, które daje najlepsze rokowania. Im szybciej kobieta zgłosi się do lekarza, tym będzie miała większe szanse na to, aby cieszyć się z upragnionego macierzyństwa.
